Chiều ngày 27/11/2023, tại xóm Đồng Tâm, xã Tức Tranh, Bảo tàng Văn hóa các Dân tộc Việt Nam phối hợp với UBND huyện Phú Lương, Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Phú Lương và UBND xã Tức Tranh tổ chức Bế mạc chương trình “Xây dựng mô hình bảo tồn, phát huy điệu múa Tắc Xình của dân tộc Sán Chay, xã Tức Tranh, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên, năm 2023”. Dự buổi bế mạc có đồng chí Nguyễn Cảnh Phương, Phó Giám đốc Bảo tàng Văn hóa các Dân tộc Việt Nam; đại diện Phòng Văn hóa và Thông tin huyện, lãnh đạo Trung tâm Văn hóa Thể thao và Truyền thông huyện; lãnh đạo UBND xã Tức Tranh cùng toàn thể bà con nhân dân trong xóm Đồng Tâm, xã Tức Tranh.
Trong thời gian từ ngày 17/11 đến 27/11/2023, 50 học viên là người dân trên địa bàn xã Tức Tranh và học sinh Trường THCS và THPT Tức Tranh đã tham gia chương trình này. Trong đó, học viên cao tuổi nhất hiện trên 50 tuổi và học viên nhỏ tuổi nhất là 10 tuổi đã được 5 nghệ nhân là người già, người am hiểu nghệ thuật dân gian truyền thống dân tộc Sán Chay truyền dạy, hướng dẫn thực hành một số điệu múa Tắc Xình truyền thống. Tìm hiểu về lịch sử ra đời, nội dung và ý nghĩa của các điệu múa; cách chế tác nhạc cụ bằng tre, mai và biểu diễn nhạc cụ…
Thông qua chương trình, nghệ nhân và những người am hiểu về văn hóa truyền thống dân tộc Sán Chay ở xóm Đồng Tâm đã giúp các học viên hiểu về lịch sử ra đời, nội dung và ý nghĩa cũng như hình thức biểu diễn của những điệu múa Tắc Xình trong đời sống văn hóa của đồng bào và đồng thời lan tỏa các giá trị này trong cộng đồng. Việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản Múa Tắc Xình không chỉ có ý nghĩa giáo dục truyền thống cho các thế hệ mai sau, khơi dậy lòng tự hào về bản sắc riêng của cộng đồng Sán Chay, mà còn khích lệ tinh thần đoàn kết cộng đồng và góp phần vào công tác xây dựng đời sống văn hóa của huyện Phú Lương nói riêng và tỉnh Thái Nguyên nói chung. Đồng thời đây cũng là dịp để bà con Nhân dân gặp gỡ, giao lưu, tăng cường đoàn kết.
Tại chương trình, các đại biểu đã cùng nhau tổng kết và thưởng thức điệu múa Tắc Xình do các học viên của lớp trao truyền thể
Nhân dịp này, Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam đã trao 30 bộ trang phục dân tộc Sán Chay gồm 20 bộ trang phục nữ và 10 bộ trang phuc nam và bộ nhạc cụ gõ cho xóm Đồng Tâm, xã Tức Tranh để lưu giữ và phục vụ cho hoạt động trình diễn, giao lưu văn hóa, góp phần bảo tồn, phát huy và lan tỏa các giá trị di sản văn hóa phi vật thể trong cộng đồng dân tộc Sán Chay. Cũng tai chương trình, xóm Đồng Tâm cũng đã trao tặng bộ nhạc cụ gõ của dân tộc Sán Chay cho Bảo tàng Văn hoá các dân tộc Việt Nam.
Tắc Xình là điệu múa duy nhất của cộng đồng Sán Chay ở Thái Nguyên, điệu múa gắn với nghi lễ cầu yên, cầu mùa, các động tác tái hiện lại các hoạt động lao động sản xuất của đồng bào, thể hiện đời sống tâm linh của cư dân nông nghiệp, phụ thuộc hoàn toàn vào các yếu tố tự nhiên. Với những giá trị đặc sắc đó, ngày 25/8/2014, Múa Tắc Xình của dân tộc Sán Chay huyện Phú Lương được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
